کد مطلب:211094 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:119
تاریخ طب و مبداء ظهور طبابت
به شرحی كه در ترجمه توحید مفضل و كتاب هلیله از امام صادق (ع) نقل شد نیل به حقایق عالم و خواص و آثار مواد نباتی و جمادی
[ صفحه 279]
حیوانی برای تشخیص اثر آن در امراض مخصوص جز از راه تقوی و پارسائی به وسیله وحی و الهام میسر نیست و لذا اكثر اطبای بزرگ و كاشفین ادویه امراض حكمای الهی بوده اند كه با تصفیه نفس خود توانسته اند از تجارب روزگار به وسیله الهام استفاده نمایند.
اما این كه اول و شروع این فن از كی بوده بین مورخین و متكلمین و حكماء اختلاف است آنچه مسلم است تاریخ طب با خلقت عالم همدوش بوده و می باشد و لذا اختلاف از روی افراد خارج شده روی ملل و اجتماعات رفته و می گویند كدام ملت در ظهور طبابت تقدم داشته اند بعضی كلدانیان را پیشقدم شناخته و بعضی سحره یمن را پیشوای طب دانسته و برخی كهنه بابل را معلمین طبی می دانستند و از آنها به یونانیین رسیده و ابن ابی اصیبعه طبیب مورخ اسلامی در كتاب خود شرحی در پبدایش طب و تاریخ آن نوشته است [1] .
آنچه مسلم است علم طب یا فن طب را نمی توان به ملتی خاص نسبت داد زیرا این نیاز عمومی و غریزه طبیعی است كه همه بشر در افراط و تفریط مواجه با ناراحتی مزاج و در نتیجه بروز امراض می گردند و یقینا خردمندان و مجرمین هر قوم و ملتی در مقام دفاع از امراض و علاج اسقام برآمده و رویه و آدابی در بهداشت و بهبود و استعلاج داشته اند ولی می توان گفت كدام ملت مظاهر طب را بیشتر به منصه ظهور و بروز گذاشته و تجارب بیشتری در این فن نموده اند چه بسا ملتها هم كه تجارب آنها فراموش شده و آثار آنها از دست رفته یا برای ملت دیگر قابل استفاده نبوده یا به مقتضای آب و خاك و هوا و عناصر دیگر كه ارتباط مستقیم با مزاج افراد داشته برای امزجه مردم اماكن دیگر مفید نیفتاده و هزار نكات و دقایق دیگر كه سبب توقف مظاهر طب در ملتها گردیده است.
بعضی از مورخین گفته اند اساس طبابت را كلدانیان گذاشته و پس از آنها بابلیان گرفته اند و از آنها به ملت ایران رسیده است و كهنه بابل تجارب خود را در الواحی نوشته بر هیاكلی نصب كرده كه تقریبا علم طب بدین وسیله محفوظ مانده و گفته اند تطبب یعنی طب مصنوعی از خصایص كهنه بابلی بوده كه عرب هم از كلدانیان و عجم از بابلیان اتخاذ نموده اند و مصر و فنیقیه و آشور از یونانیان اقتباس كردند و علمای بزرگ یونان در طب مهارت بسزائی نشان دادند مانند بقراط - سقراط - افلاطون و جالینوس و غیره.
[ صفحه 280]
[ صفحه 279]
حیوانی برای تشخیص اثر آن در امراض مخصوص جز از راه تقوی و پارسائی به وسیله وحی و الهام میسر نیست و لذا اكثر اطبای بزرگ و كاشفین ادویه امراض حكمای الهی بوده اند كه با تصفیه نفس خود توانسته اند از تجارب روزگار به وسیله الهام استفاده نمایند.
اما این كه اول و شروع این فن از كی بوده بین مورخین و متكلمین و حكماء اختلاف است آنچه مسلم است تاریخ طب با خلقت عالم همدوش بوده و می باشد و لذا اختلاف از روی افراد خارج شده روی ملل و اجتماعات رفته و می گویند كدام ملت در ظهور طبابت تقدم داشته اند بعضی كلدانیان را پیشقدم شناخته و بعضی سحره یمن را پیشوای طب دانسته و برخی كهنه بابل را معلمین طبی می دانستند و از آنها به یونانیین رسیده و ابن ابی اصیبعه طبیب مورخ اسلامی در كتاب خود شرحی در پبدایش طب و تاریخ آن نوشته است [1] .
آنچه مسلم است علم طب یا فن طب را نمی توان به ملتی خاص نسبت داد زیرا این نیاز عمومی و غریزه طبیعی است كه همه بشر در افراط و تفریط مواجه با ناراحتی مزاج و در نتیجه بروز امراض می گردند و یقینا خردمندان و مجرمین هر قوم و ملتی در مقام دفاع از امراض و علاج اسقام برآمده و رویه و آدابی در بهداشت و بهبود و استعلاج داشته اند ولی می توان گفت كدام ملت مظاهر طب را بیشتر به منصه ظهور و بروز گذاشته و تجارب بیشتری در این فن نموده اند چه بسا ملتها هم كه تجارب آنها فراموش شده و آثار آنها از دست رفته یا برای ملت دیگر قابل استفاده نبوده یا به مقتضای آب و خاك و هوا و عناصر دیگر كه ارتباط مستقیم با مزاج افراد داشته برای امزجه مردم اماكن دیگر مفید نیفتاده و هزار نكات و دقایق دیگر كه سبب توقف مظاهر طب در ملتها گردیده است.
بعضی از مورخین گفته اند اساس طبابت را كلدانیان گذاشته و پس از آنها بابلیان گرفته اند و از آنها به ملت ایران رسیده است و كهنه بابل تجارب خود را در الواحی نوشته بر هیاكلی نصب كرده كه تقریبا علم طب بدین وسیله محفوظ مانده و گفته اند تطبب یعنی طب مصنوعی از خصایص كهنه بابلی بوده كه عرب هم از كلدانیان و عجم از بابلیان اتخاذ نموده اند و مصر و فنیقیه و آشور از یونانیان اقتباس كردند و علمای بزرگ یونان در طب مهارت بسزائی نشان دادند مانند بقراط - سقراط - افلاطون و جالینوس و غیره.
[ صفحه 280]
[1] عيون الانباء في طبقات الاطباء تأليف ابن ابي اصيبعه.